“Ik ben diep bedroefd door wat er in de Gazastrook gebeurt: moge er onmiddellijk een staakt-het-vuren komen! Laat humanitaire hulp worden geboden aan de getroffen burgerbevolking en laat alle gegijzelden worden bevrijd”, zei paus Leo XIV in zijn eerste zondagsgebed op 11 mei. De Nederlandse bisschoppen sluiten zich bij deze oproep aan.

“Medische hulp en voedselvoorziening moeten terstond op gang komen. De gegijzelden moeten vrijgelaten worden. Daarna kan de wederopbouw van Gaza beginnen en gezocht worden naar een rechtvaardige en blijvende vredesovereenkomst die de veiligheid en het welzijn van Palestijnen en Israëliërs waarborgt.”

De bisschoppen verwijzen in hun oproep naar de woorden die paus Leo XIV sprak in zijn zondagsgebed op 11 mei, ook over het oorlogsgeweld in Oekraïne en oplaaiend geweld tussen India en Pakistan. Hij riep wereldleiders op zich in te zetten om al die oorlogen te beëindigen: “Ga met elkaar praten en zorg voor een duurzame oplossing van deze conflicten.”

Ook aan het einde van de inauguratiemis op zondag 18 mei herhaalde de paus zijn oproep tot vrede in door oorlog verscheurde delen van de wereld. “In de vreugde van geloof en verbondenheid mogen we onze broeders en zusters die lijden onder de oorlog niet vergeten”, benadrukte hij.

De Nederlandse bisschoppen denken daarbij ook aan de burgers in Sudan en Zuid-Sudan. “Samen met u bidden we voor de mensen in Gaza en Israël en voor allen overal ter wereld die door oorlogsgeweld getroffen zijn. We bidden ook voor hen die macht en verantwoordelijkheid dragen bij hun inzet voor vrede. We blijven geloven in een rechtvaardige toekomst voor iedereen. Met u blijven we hopen op vrede.”

Ze vragen om samen met hen en met paus Leo XIV in deze meimaand de rozenkrans voor vrede te bidden. “Wij nodigen u uit voorafgaande aan het Pinksterfeest een noveen voor duurzame vrede te bidden,” aldus de bisschoppen.

Met de keuze voor Prevost lijken de kardinalen in het conclaaf te zijn gegaan voor iemand die van alle markten thuis is. Als lid van de orde der augustijnen kent hij het religieuze leven. Van 1985 tot 1998 woonde en werkte hij als missionaris in Peru; hij heeft ook een paspoort van dat land.

Kardinaal Robert Francis Prevost is in de vroege avond van 8 mei 2025 gekozen tot de 267ste paus. Hij heeft de pausnaam Leo XIV gekozen. Wie is hij?

De 69-jarige paus Leo XIV, geboren als Robert Francis Prevost in Chicago, is de eerste Amerikaanse paus in de geschiedenis. De ongeschreven regel dat een Amerikaan geen paus kan worden, kan daarmee definitief de prullenbak in.

In de Vaticaanse wandelgangen is hij evenmin een onbekende: in 2023 werd hij prefect van het Dicasterie voor de bisschoppen. In 2024 werd hij kardinaal gecreëerd. Paus Leo XIV is een ervaren bestuurder. Van 2001 tot 2013 was hij generaal overste van de augustijner orde. In 2015 werd hij benoemd tot bisschop van Chiclayo in Peru – waarmee hij na zeventien jaar terugkeerde naar zijn tweede thuisland – wat hij tot 2023 bleef. Toen werd hij hoofd van het Vaticaanse ‘ministerie’ voor onder meer de benoemingen van bisschoppen wereldwijd.

In zijn eerste korte toespraak op het balkon van het Sint-Pietersplein benadrukte hij het belang van eenheid. “De wereld heeft Christus nodig. We moeten elkaar helpen”, zei hij. Van Oekraïne tot Gaza en van Soedan tot de dreigende nieuwe oorlog tussen Pakistan en India: deze paus treedt aan op een moment waarop de wereld naastenliefde keihard nodig heeft. Ook noemde hij zichzelf “een christen met jullie en een bisschop voor jullie”. Daarmee lijkt hij aan te sturen op nederigheid en herderschap, twee kwaliteiten die paus Franciscus ook kenmerkten. Sowieso staat paus Leo XIV grotendeels in de lijn van zijn voorganger. Zo is hij kritisch op het klerikalisme – de praktijk van geestelijken op een voetstuk zetten. “De autoriteit [van een bisschop] is dat hij moet dienen, priesters moet vergezellen, een herder en leraar moet zijn”, zei hij in 2023 in een interview met Vatican News.

Met de keuze voor zijn pausnaam lijkt hij de sociale leer van de Kerk hoog in het vaandel te willen stellen. De vorige Leo, Leo XIII, staat namelijk bekend als de founding father van de moderne katholieke sociale leer. Eind negentiende eeuw schreef hij de encycliek Rerum Novarum, waarin hij de sociale leer van de Kerk uiteenzette als antwoord op de misstanden die de industrialisering van de westerse wereld had veroorzaakt. Rerum Novarum wordt door velen gezien als dé hoeksteen van de katholieke sociale leer.

Eerste Noord-Amerikaanse paus

Naast eenheid in de wereld vindt paus Leo XIV ook eenheid in de Kerk belangrijk. “Gebrek aan eenheid is een pijnlijke wond voor de Kerk”, zei hij in 2023. “Verdeling en polemiek helpen niet. Zeker wij bisschoppen moeten snel koers zetten naar meer verbinding, meer communio.” Leo XIV is de eerste Noord-Amerikaanse paus en de eerste augustijn die tot paus is gekozen. Hij spreekt Engels, Spaans, Italiaans, Frans en Portugees en heeft enige kennis van het Latijn en Duits. Hij heeft zowel kerkrecht als wiskunde gestudeerd.

Bron: Katholiek Nieuwsblad, auteur: Luuk van den Einden.