In zijn boodschap voor de 111^e Werelddag van de Migrant en de Vluchteling noemt paus Leo XIV hen ‘missionarissen van de hoop’. Met nieuwe impulsen voor gemeenschappen die hen gastvrij ontvangen. De Werelddag van de Migrant en Vluchteling valt in het weekend van 4 en 5 oktober a.s. in het Heilig Jaar 2025 met het thema ‘Pelgrims van hoop’.

De Heilige Vader wijst in zijn boodschap op de groeiende actualiteit van alleen aan eigen belangen denkende afgebakende gemeenschappen, tegenover waarden als het delen van verantwoordelijkheid, multilaterale samenwerking en streven naar welzijn en solidariteit ten voordele van ‘de hele menselijke familie’. Een tendens die plaatsvindt in de internationale context van hernieuwde wapenwedloop en wapenontwikkeling (incl. kernwapens), rampzalige gevolgen van voortgaande klimaatcrisis en wereldwijde economische ongelijkheid.

Paus Leo: ‘Tegenover deze huiveringwekkende scenario’s van totale verwoesting is belangrijk dat in het hart van mensen verlangen groeit naar een toekomst van waarheid en vrede voor iedereen.’ Miljoenen mensen zijn gedwongen hun land van oorsprong achter te laten en elders toevlucht te zoeken. Zoals het volk Israel ooit gedwongen was tot een weg door de woestijn, zich richtend op geloof in een land met betere toekomst zoals door God beloofd. Migranten en vluchtelingen herinneren de Kerk aan haar ‘pelgrimerende ’ dimensie: niet zwichten voor de verleiding van ‘sedentarisatie’ (inactiviteit) en ophouden ’civitas peregrina’ te zijn (volk van God dat pelgrimeert naar het hemels vaderland).

Boodschappers van hoop

Op weg naar veiliger oorden kunnen hedendaagse migranten en vluchtelingen inspirerende boodschappers van hoop zijn, stelt de paus: ‘In een door oorlogen en ongerechtigheden verduisterde wereld, richten migranten en vluchtelingen – daar waar alles verloren schijnt –  zich op tot boodschappers van hoop. Hun moed en vasthoudendheid zijn een heldhaftig getuigenis van geloof dat verder kijkt dan onze ogen zien, wat hun kracht schenkt de dood uit te dagen op de verschillende huidige routes van de migratie.’

Goddelijke zegening

Katholieke migranten en vluchtelingen kunnen ‘missionarissen van hoop’ zijn die met geestelijk enthousiasme en vitaliteit verstarde gemeenschappen nieuwe impulsen geven. Paus Leo: ‘Hun aanwezigheid dient dus erkend en gewaardeerd te worden als een echte goddelijke zegening, een gelegenheid om zich open te stellen voor de genade van God, die nieuwe energie en hoop schenkt aan zijn Kerk: Vergeet de gastvrijheid niet; door haar hebben sommigen zonder het te weten engelen onthaald.” (Heb. 13, 2)’

Met de blik op de Vredesweek 2025, die op zaterdag 20 september begint, en aansluitend op de herhaalde oproep van paus Leo XIV, publiceren de Nederlandse bisschoppen een woord over gerechtigheid, waardigheid en vrede voor elke mens. ‘Het thema van de Vredesweek 2025 ‘niets doen is geen optie’ roept ons allemaal op actief te blijven werken aan vrede en veiligheid’, schrijven de Rooms-Katholieke bisschoppen.

‘Vrede begint bij ieder van ons, in de manier waarop we naar medemensen kijken, naar elkaar luisteren en over anderen praten. Inzet voor vrede en veiligheid gaat gepaard met gebed. Samen met u bidden we voor duurzame vrede en steun voor allen die lijden onder onrecht en geweld’ zo richten de bisschoppen zich tot de gelovigen.

Ze citeren in hun publicatie uit twee recente boodschappen van paus Leo XIV, namelijk die voor de Werelddag voor de Schepping en die voor de Werelddag van de Migrant en de Vluchteling. De paus verwijst onder meer naar de profeet Jesaja met de woorden:  ‘…Gods Geest kan de verschroeide woestijn veranderen in een boomgaard: “Dan woont het recht in de woestijn, de gerechtigheid in de boomgaard. En de gerechtigheid brengt vrede voort, rust en veiligheid zijn haar vruchten”(Jes. 32, 17).’