Met de keuze voor Prevost lijken de kardinalen in het conclaaf te zijn gegaan voor iemand die van alle markten thuis is. Als lid van de orde der augustijnen kent hij het religieuze leven. Van 1985 tot 1998 woonde en werkte hij als missionaris in Peru; hij heeft ook een paspoort van dat land.

Kardinaal Robert Francis Prevost is in de vroege avond van 8 mei 2025 gekozen tot de 267ste paus. Hij heeft de pausnaam Leo XIV gekozen. Wie is hij?

De 69-jarige paus Leo XIV, geboren als Robert Francis Prevost in Chicago, is de eerste Amerikaanse paus in de geschiedenis. De ongeschreven regel dat een Amerikaan geen paus kan worden, kan daarmee definitief de prullenbak in.

In de Vaticaanse wandelgangen is hij evenmin een onbekende: in 2023 werd hij prefect van het Dicasterie voor de bisschoppen. In 2024 werd hij kardinaal gecreëerd. Paus Leo XIV is een ervaren bestuurder. Van 2001 tot 2013 was hij generaal overste van de augustijner orde. In 2015 werd hij benoemd tot bisschop van Chiclayo in Peru – waarmee hij na zeventien jaar terugkeerde naar zijn tweede thuisland – wat hij tot 2023 bleef. Toen werd hij hoofd van het Vaticaanse ‘ministerie’ voor onder meer de benoemingen van bisschoppen wereldwijd.

In zijn eerste korte toespraak op het balkon van het Sint-Pietersplein benadrukte hij het belang van eenheid. “De wereld heeft Christus nodig. We moeten elkaar helpen”, zei hij. Van Oekraïne tot Gaza en van Soedan tot de dreigende nieuwe oorlog tussen Pakistan en India: deze paus treedt aan op een moment waarop de wereld naastenliefde keihard nodig heeft. Ook noemde hij zichzelf “een christen met jullie en een bisschop voor jullie”. Daarmee lijkt hij aan te sturen op nederigheid en herderschap, twee kwaliteiten die paus Franciscus ook kenmerkten. Sowieso staat paus Leo XIV grotendeels in de lijn van zijn voorganger. Zo is hij kritisch op het klerikalisme – de praktijk van geestelijken op een voetstuk zetten. “De autoriteit [van een bisschop] is dat hij moet dienen, priesters moet vergezellen, een herder en leraar moet zijn”, zei hij in 2023 in een interview met Vatican News.

Met de keuze voor zijn pausnaam lijkt hij de sociale leer van de Kerk hoog in het vaandel te willen stellen. De vorige Leo, Leo XIII, staat namelijk bekend als de founding father van de moderne katholieke sociale leer. Eind negentiende eeuw schreef hij de encycliek Rerum Novarum, waarin hij de sociale leer van de Kerk uiteenzette als antwoord op de misstanden die de industrialisering van de westerse wereld had veroorzaakt. Rerum Novarum wordt door velen gezien als dé hoeksteen van de katholieke sociale leer.

Eerste Noord-Amerikaanse paus

Naast eenheid in de wereld vindt paus Leo XIV ook eenheid in de Kerk belangrijk. “Gebrek aan eenheid is een pijnlijke wond voor de Kerk”, zei hij in 2023. “Verdeling en polemiek helpen niet. Zeker wij bisschoppen moeten snel koers zetten naar meer verbinding, meer communio.” Leo XIV is de eerste Noord-Amerikaanse paus en de eerste augustijn die tot paus is gekozen. Hij spreekt Engels, Spaans, Italiaans, Frans en Portugees en heeft enige kennis van het Latijn en Duits. Hij heeft zowel kerkrecht als wiskunde gestudeerd.

Bron: Katholiek Nieuwsblad, auteur: Luuk van den Einden.

Terwijl miljoenen ogen van de wereld op Rome zijn gericht, zingt Alex van den Hende (26) uit Groningen in de Sint-Pieter in het Latijn uit de Bijbel. Het is de laatste eucharistieviering op woensdag 7 mei voordat de 133 kardinalen het conclaaf binnengaan en een nieuwe paus moeten kiezen. ‘Een beetje zenuwachtig ben ik wel.’

‘Missa pro eligendo Romano Pontifice’ heet het in het Latijn: de mis voor de verkiezing van een paus van Rome. Hij vond woensdagochtend om tien uur plaats in het Vaticaan. De liturgie is plechtig en alles is tot in de puntjes geregeld, want het is de laatste eucharistieviering voordat de 133 kardinalen die een paus kiezen volledig van de buitenwereld worden afgesloten. 

‘Ik moet nog dadelijk nog bij de dirigent repeteren’, vertelt Alex van den Hende dinsdagmiddag. Hij gaat in het Latijn een deel uit het Johannesevangelie zingen. ‘Ik heb al een paar keer thuis gerepeteerd, maar vanmiddag moet ik met de dirigent van de Sint-Pieter nog de laatste puntjes op de i zetten.’ Van den Hende is diaken van het bisdom Groningen-Leeuwarden en studeert momenteel kerkelijk recht aan de Pauselijke Universiteit Gregoriana in Rome. Deze zomer zal hij tot priester worden gewijd.

Of hij zenuwachtig is? ‘Toch wel een beetje, want het is een grote liturgie’, zegt de diaken. ‘Het Woord Gods verkondigen is een van de belangrijkste opdrachten van de diaken. Maar bij zo’n grote en belangrijke liturgie levert het extra druk op, het moet natuurlijk goed en waardig gebeuren.’ De tekst die Van den Hende gaat zingen komt uit het vijftiende hoofdstuk van het Johannesevangelie: ‘Jullie hebben niet Mij uitgekozen, maar Ik jullie, en Ik heb jullie opgedragen om op weg te gaan en vrucht te dragen, blijvende vrucht. Dan zal de Vader je alles geven wat je Hem in mijn naam vraagt.’

Alex van den Hende verblijft in het Pauselijk Collegium Germanicum et Hungaricum in Rome. Hij woont er met priesters, diakens en seminaristen uit Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland, maar ook uit Hongarije, Slowakije, Slovenië en Kroatië. Het pauselijk college was door het Vaticaan gevraagd om tijdens het Heilig Jaar te assisteren bij de vele pauselijke missen die waren voorzien. ‘We hebben hier in huis drie diakens’, vertelt Alex. ‘We zijn toen alle drie bij de dirigent langs geweest om onze stemmen te laten testen en hij was er tevreden over.’ Dat de jonge diaken uiteindelijk tijdens een van de belangrijkste missen van dit jaar in de Sint-Pieter mag zingen, kon hij toen nog niet bevroeden. 

Alex van den Hende, diaken in Groningen, studeert kerkelijk recht in Rome en zong woensdag 7 mei de evangelielezing tijdens de eucharistieviering voor het conclaaf.

(oorspronkelijk bericht: Nederlands Dagblad, auteur: Hendro Munsterman)